SAO PAULO : Maart 2009

Ik ga van n'ieste kier mee de deure in huis vallen: ik kom hier niet meer terug als toerist. De 20 miljoen inwoners tellende megastad (dus tweemaal de Belgische bevolking in één stad …) is niet moeders' mooiste. Een echt centrum bestaat niet en er zijn niet veel toeristische attracties. Het is vooral een zakenstad en is tesamen met de provincie errond het economisch zwaartepunt van Brazilië.
De stad is redelijk vuil en grauw en het contrast tussen arm en rijk is intimiderend. Zij is enkel schoon vanuit de hoogte als je de details niet ziet en s'avonds om dezelfde reden en ook omdat je er zo goed kunt eten en uitgaan.
Met zijn vieren: José (Portugees), Martin (Slovaak), John (Nederlander) en mezelf (Belg) trekken we een weekend noar ginter. De trip start in Amparo, waar we een project uitvoeren voor mijn werkgever, zo'n 130 km buiten Sao Paulo.

Praça Sé, straatkinderen ------------------------------------Favellas(krottenwijken) in de stad zelf

Dag 1

Omdat het onbegonnen werk is om zelf met de auto naar zo'n stad te rijden op goe kome't uit, charteren we een chauffeur-gids: Luïs. De man is een geboren en getogen Paulista (inwoner van Sao Paulo) en zal ons twee dagen overal rondvoeren en gidsen.
De binnenkomst in Sao Paulo gebeurt via wijde autostrades dwars door de beruchte favellas of de krottenwijken op de hellingen van de heuvels rond de stad. De favellas bezoeken als niet-inwoner is zo goed als zelfmoord plegen. Criminaliteit viert er hoogtij. Favellas bestaan uit opeengestapelde, tegen elkaar geplakte huisjes gebouwd van steen, hout en vooral afval. Een menswaardig leven is er niet mogelijk.
Luis rijdt ons eerst naar het nationaal voetbalstadium waaraan een voetbalmuseum verbonden is. In dit voetbalgekke land is dat een must-see. Het is echt de moeite waard en het museum toont de geschiedenis van het (Braziliaanse) voetbal, alle wereldbekers, de mooiste goals, de schoonste dribbels en zoveel meer, geruggesteund door spetterende audio-visuele effecten. De eerste twee uur zijn zo voorbij.
We rijden daarna met Luis door de stad en het verkeer valt mee (weekend). Wat opvalt zijn de hobbelige tarmacbanen, de wolkenkrabbers die er eigenlijk geen zijn want ze zijn niet echt hoog, de ouderdom en de versleten indruk van alles wat je ziet. Vele appartementsblokken zijn verlaten, zonder ruiten en waarschijnlijk 'overgenomen' door krakers (zie foto links). De blokken zijn 'opgefleurd' met grafitti. Het gras op de bermen en in de parken wordt soms gemaaid en overal zijn daklozen en zwervers te zien. Het ergste van allemaal zijn de vele straatkinderen, ouders ongekend, zonder opvoeding, ongeletterd en levend van lijm, drugs en occasioneel schooigeld. Je kan geen enkel stoplicht passeren zonder aangesproken te worden tot aankoop van prullen, kranten, ruitenwissers, fruit, eigenlijk van alles en nog wat.
Zo rijden we ook door de Avenida Paulista, Sao Paulo's grootste en bekendste laan. We zijn niet echt onder de indruk. Daarna draaien we af naar de Liberdade wijk waar de grootste Japanse immigratiegroep buiten Japan woont. Uiteindelijk rijden we de 'oude stad' binnen en lopen over de Praça Sé, een groot plein met annex kathedraal, de enige die naam waard in de stad. Onze aandacht wordt echter meer getrokken door de talloze daklozen, het onverzorgde en door een politie-interventie met hand-op-de-revolverhouder. Dezelfde onverzorgde indruk krijgen we op het nabijgelegen Praça Republica waar het ongemaaide gras op het plein een halve meter hoog staat. Gelukkig brengt een klein marktje voor enige afleiding. Het is allemaal zo onaantrekkelijk voor de toerist, dat we de indruk krijgen dat het stadsbestuur hier blijkbaar geen prioriteit aan verleent.
Vandaar rijden we naar de immense Mercador Muncipal, de grootste overdekte marktplaats van de stad in Belle Epoque stijl waarin alle voedingswaren (vers en droog) te krijgen zijn. Het is er zo druk dat we een uur moeten aanschuiven om te kunnen lunchen. We slaan meteen de 'grondstof' in voor de aanmaak van de fameuze Caipirinha (zie kader).

CAIPIRINHA

Wat porto is voor de Portugezen, pisco sour voor de Chilenen, ricard voor de Fransen en ga zo maar door, is Caipirinha voor de Brazilianen (en ook een beetje voor de Argentijnen). Het is een ongelooflijk lekker aperitiefdrankje.
Je snijdt een limoen in 8 stukken en gooi ze in een stevig aperitiefglas. Je strooit er een lepel of 2 (riet)suiker over en met een houten vijzel stamp je de limoen fijn en vermeng je met het suiker. Dan doe je het glas vol met verbrokkelde ijsblokjes en overgiet je ze met de plaatselijke alcoholdrank cachaca, gedistilleerd uit suikerriet. Je mengt alles goed door elkaar en via een rietje slurp je dit drankje naar binnen.
Let op het is een verraderlijke coctail … Na een aantal glaasjes heb je de neiging om - zoals ik - het woord uit te spreken als ka-prien-ja.

Luis brengt ons daarna naar het hoogste gebouw van Sao Paulo, de Italia toren, van waar we vanuit de bar op de bovenste verdieping - met de caipirinha in de hand - een verbluffend zicht hebben op deze uitgestrekte stad.
We checken in in ons aparthotel waar we met zijn vieren het appartementje delen. Het hotel ligt in de wijk Jardins, twee blokken verwijderd van de Avenida Paulista. De rest van de avond en nacht brengen we door in de wijk Bechiga waar we op aanraden van een collega, het beste steakrestaurant van t'stad bezoeken: Bassi. De bestelde steaks doen ons denken aan Buenos Aires, maar de Argentijnen verdienen toch de oppergaai. Niet getreurd want daarna bezoeken we één van de vele bars/cafés/dancings: Piu Piu, een rockcafé. We amuseren ons te pletter in deze plek waar je omgerekend 5€ entree betaalt. Daarna is het gans de avond zingen/dansen/drinken op de tonen van een live rockband die covers speelt van alle rockgroten op deze aardbol tussen 1970 en vandaag. Uiteraard ontbreekt Led Zeppelin niet in deze reeks, anders braken we het kot af. Ik mag ook niet vergeten melden dat onze gids Luis een T-shirt aanheeft van Led Zeppelin! Rond halfzes s'ochtends kruipen we letterlijk in ons bed. Het is genoeg geweest.

Dag 2

Het is middag als vier paar verdwaasde hoofden uit bed waggelen. Alles gebeurt op halve snelheid. We checken uit en Luis wacht ons op. We rijden naar Sao Paulo's grootste park: Parque Ibirapuera met een oppervlakte van 2 km2. De Paulista noemen het hun 'Hyde Park'. We zien allerlei rare vormen en sculpturen rondgestrooid in het park. Martin en José bezoeken het museum van Moderne Kunst, John gaat wandelen en ik ga een koffie drinken (niet voor de koffie maar om te kunnen zitten) en leg mij daarna wat in het gras. De uitgangsnacht zit me nog duidelijk in de kleren.
We rijden verder door de stad en ditmaal langs de domestic airport, waar we de plek zien waar een aantal jaar geleden een vliegtuig neerstortte op de burelen van de lokale luchtvaartmaatschappij TAM … en die meteen tot schroot herleidde. We rijden door tot aan Sao Paulo's meest prestigieuze hangbrug, een indrukwekkend staaltje bouwmeesterschap van een hangend klaverblad boven één van de twee rivieren die de stad doorsnijden.
Op weg naar onze laatste afspraak van vandaag, de Jaragua heuvel, rijden we door het modernste deel van de stad. Het is een recent gebouwd 'aanhangsel' aan Sao Paulo met nieuwe of nog in aanbouw zijnde wolkenkrabbers die zeer modern ogen met prachtige designs. Robocop is de bijnaam van één van de mooiste buildings. Hier huizen zowel zakenkantoren als residenties. Wat een contrast met de rest van de stad en met het centrum.
De Jaragua heuvel is de hoogste heuvel (1.135 m) net buiten de stad en op zijn top staat een enorme telecommast. De weg ernaar toe is een stevige klim van een km of 7 schat ik. Maar op de top zien we het schoonste zicht van deze tweedaagse: een 180° onbelemmerd zicht op Sao Paulo. Nu pas besef en zie je de enorme uitgestrektheid van deze miljoenenstad. Van links naar rechts zie je een opeenvolging van volgebouwde heuvels - valleien - heuvels - valleien. Werkelijk indrukwekkend en overzichtelijk tegelijk. Spijtig genoeg is het redelijk bewolkt vandaag op dat moment.

Daarna rijden we huiswaarts waar we bekomen van deze intimiderende stad met zijn vele contrasten.

FOTOREEKS