|
ISTANBUL
15 tot 18 dec 2005
Ik kreeg bericht van SN Brussels airlines
dat mijn gespaarde vliegmijlen binnenkort gingen vervallen. Weeral
een uitstekende reden om een reisje te plannen. De eerste keuze
viel op Porto in Portugal maar SN vloog niet op die stad. Het
werd Istanbul. Een tweede keuze die een topper werd.
Maar denk nu niet dat dit een goedkoop reisje werd. Uiteindelijk
krijg je wel twee gratis vliegticketten maar de luchthaventaksen
betaal je zelf: 114 €. Komt daar nog de overnachting bij
in een (goedkoop) hotelletje en dan verschoot ik toch efkes
als de som van beide hoger was dan de citytrip aanbieding via
Connections…
Nie getreurd,
Dag
1: Grand Bazaar
Om
om 14h30 te landen op de Atatürk internationale luchthaven
van Istanbul, moeten Martine en ikzelf om 6u s'morgens uit bed,
de trein nemen in Landegem van 6u33 tot Brussel Noord alwaar we
het luchthaventreintje nemen naar Zaventem, waar het vliegtuig
vertrekt om 9h30. Zou moeten vertrekken want er is een uur vertraging.
We wisselen euro's voor Turkse Liras (1 € = 1,61 TL) in Atatürk
luchthaven en rijden met de taxi naar ons hotel, die ik reeds
maanden vooraf via internet besteld heb. Mijn natuurlijk aangeboren
wantrouwen tov taxichauffeurs doet me altijd eerst naar hun meter
kijken: 1.300.000 TL duidt hij aan. Ik krijg het bijna; ik vraag
uitleg en blijkt dat die meters nog in oude Liras meten. Ge moet
delen door één miljoen om de huidige prijs te kennen.
 Sebnem
hotel is een klein maar proper motelletje met zowaar een hemelbed
op de kamer. Maar hun grootste troef is hun ontbijt-dakterras
met uitzicht op de samenvloeiing van de Gouden Hoorn met de Bosporus
(foto links). Maar het weer is zoals bij ons: grijs en
koud en dus kan je er niet van genieten als in de zomer. Sebnem
ligt temidden het oude stadsgedeelte, in Sultanahmet, zeer centraal
gelegen.
We bezoeken vandaag de Grand Bazaar, naar blijkt de grootste overdekte
marktplaats in deze contreien. Het doet me denken aan het oude
stadsgedeelte van Stone Town in Zanzibar: een kluwen van smalle
straatjes met winkelkes en af en toe een terrasken. Je kan er
vooral Turkse tapijten, lederwaren, juwelen, T-shirts (!) kopen.
We lopen met plezier verloren in deze doolhof waar je moet letten
op gauwdieven. We hebben echter minder plezier met de opdringerige
verkopers …
…Where
are you from?
We
zijn nog geen tien stappen in de Grand Bazaar of de opdringerige
standenverkopers schieten in actie met het wereldbekende "landenspel",
de ideale introductiezin om de aandacht van de toeristen te
trekken: "Where are you from?".
Ik speel (soms) graag het spel mee en antwoord niet altijd
meteen. Als ze geen reactie zien, taxeren ze ons en de meesten
beginnen dan Duits te spreken. Verontwaardigd zeg ik dan dat
we geen Duitsers zijn. Holland? (ik word dan nog viezer),
Sweden? Norway probeert er nog iemand in de verte, maar dan
zijn we al weg.
Het rare is dat het eerder uitzonderingen zijn die België
raden. Nog meer verbazingwekkend is hun aardrijkskundige kennis
van al die landen. Van zodra ze weten dat we Belgen zijn,
vragen ze: Vlaams of Waals? En dan beginnen ze zowaar enkele
zinnen Nederlands te praten. En altijd hebben ze een vriend
of famillie wonen in het Gentse als ze ons doorvragen in welke
stad we wonen? Zouden ze in elk Europees land vrienden en
familie hebben wonen? Waarschijnlijk wel. Zouden ze enkele
zinnen van elke taal kennen? Waarschijnlijk wel.
Anderen proberen het op humoristische wijze: 'it's my turn
now?' wetende dat er reeds tientallen collega's hem zijn voorgegaan.
Of Martine vleien - als we nog maar eens langs hetzelfde stalletje
verloren lopen - met: 'Dag miss Belgium 2006'.
 We
nemen de snelle tram naar de Galata Brug (foto links) waar
de Gouden Hoorn en de Bosporus uitmonden in de Zee van Marmara
die dan op haar beurt uitmondt in de Egeïsche Zee (deel van
de Middelandse Zee). De tram stopt aan een plaatsje met een onmogelijke
naam: Eminonü (spreek uit als 'Emieneunuu'). De Galata brug
heeft twee niveaus: bovenaan rijden de auto's en de trams, en
staan de vissers; onderaan zijn er enkel horecazaken. We lopen
eerst langs de kaden waar onnoemelijk veel ferry's aanmeren en
terug vertrekken naar alle mogelijke (voor)steden langs de overkant
van t'water, door de Bosporus, naar het Aziatisch gedeelte. Het
lijkt ons drukker op het water dan in de straten. Op de kaden
grillen de vissers hun verse vis en verkopen ze met een sandwich
en groenten voor 1 TL. We beslissen echter om een van de visrestaurants
te bezoeken onderaan de Galata Brug. Het vervelende is dat aan
elk restaurant u iemand letterlijk tracht binnen te duwen. Een
vrije keuze maken is gewoon niet mogelijk en diegene die u het
eerlijkst lijkt of het best kan uitleggen, wint. Vanaf ons tafeltje
zien we het Topkapi paleis op de heuvel, druk ferryverkeer en
duizenden lichtjes op het water èn ook vislijnen die vanop
het bovenste niveau van de brug dag in dag uit in het water hangen,
netjes naast elkaar. Om de haverklap trekken ze vis naar boven.
Onze vismaaltijd is lekker maar veel te duur.
Dag
2: Islamitische moskee-kunst
Het
ziet er nog bewolkter uit dan gisteren en het miezelt. We beslissen
om vandaag de gekende moskeën te bezoeken. Deze bouwwerken
bevinden zich allemaal in Sultanahmet, en op amper vijf minuten
wandelen van t'hotel. Langs kasseibaantjes  gaan
we onze doelen tegemoet:
Blauwe Moskee
De enige moskee met 6 minaretten. De anderen tellen 4 minaretten.
Via een grote binnenkoer, mogen we de moskee binnen. We moeten
onze schoenen uittrekken. Op hetzelfde plakkaat staat geschreven
dat minirokjes en décolletés verboden zijn. In
de moskee vallen de ernorm dikke pilaren op en de blauwe tegels
waarmee de muren bezet zijn. Ik vind de moskee veel mooier van
buiten dan van binnen.
Baselica Cistern
Dit is een raar iets, één van de vele megalomane
bouwwerken van de Turkse sultans. Het is een ondergronds waterreservoir
destijds gevoed via een aquaduct uit de omringende Turkse heuvels.
Het lijkt als een ondergelopen kathedraal. Dit bouwwerk bevindt
zich onder de grond en heeft 4-metersdikke muren en zuilen.
We lopen op houten voetbruggen over het water tussen sfeervol
verlichte zuilen. Bijgelovige toeristen smijten geld in het
water, waar er tot mijn grote verbazing vissen in leven. We
staan even stil bij de 'wenende zuil' en na een uurtje klimmen
we terug naar de bewoonde wereld.
Aya Sofia
 Deze
bekende moskee is niet zo mooi als haar buur, de Blauwe Moskee,
maar schoner en imposanter van binnen. Maar je geraakt er zomaar
niet binnen: alle sacochen en rugzakjes moeten door het röntgenmachien
zoals op een luchthaven en gewapende (!) bewakers zijn duidelijk
zichtbaar. Uiteindelijk wandelen we binnen en onze eerste indruk
is één van marmer: vloeren, muren, zuilen. Alles
is van marmer. We zien vele muurmosaïeken. Het rare is
dat het net Christus-figuren zijn. Nog meer glanzende mozaïeken
vinden we op de eerste verdieping in de Galerij. In het hart
van de moskee zien we de enorme dome (de ronde koepel) die 57
m hoog is en 32 m diameter heeft. Spijtig genoeg belemmert een
enorme stelling het zicht.
Muurmosaïeken
in Aya Sofia
Ons
laatste bezoek gaat naar het domein van het Topkapi paleis, net
naast de Aya Sofia. Denk nu niet dat we ongestoord van de ene
moskee naar de andere kunnen wandelen. Tapijtverkopers trachten
u naar hun winkels te loodsen (wat bij één van hen
lukt, maar toen hij zijn prijslijst bovenhaalde waren we rap buiten).
Paraplu verkopers begrijpen niet waarom nen tsoep op ons
hoofd even goed is tegen wat miezelregen dan een paraplu. 'Mister,
where are you from? Umbrella?' No, thank you. 'You like rain?'
klinkt het dan sarcastisch. Of die plezierigaard die tegen Martine
zegt: 'I know you … just now'. Of die wanhopige tapijtverkoper:
'Do you want to be my first customer?'
Topkapi
Dezelfde veiligheidsmaatregelen gelden bij de ingang van het
domein van Topkapi, een stad in de stad met de paleizen en de
vertrekken van de sultans, kasseistraten, de haremvertrekken,
enz. De Turken slaan wel ongegeneerd geld uit de zakken van
de toeristen: eerst een algemene inkom, en dan moet je nog eens
bovenop betalen als je de haremvertrekken wil zien en
nog eens als je de Treasury wil zien (juwelen). We kiezen voor
de Haremvertrekken. Er zijn 400 kamers en er waren destijds
600 bewonders. De vrouwen werden zorgvuldig uitgekozen en het
was een hele eer om deel uit te maken van de harem van de Sultan.
De gids legt ons in gebrekkig engels uit hoe alles in elkaar
zit en we kunnen ons toch een beetje de levensomstandigheden
indenken. Het komt me vooral bizar over. Ik kan niet goed inschatten
of die mensen hier nu gelukkig of ongelukkig leefden. Eén
ding weet ik zeker: die sultans en hun gevolg moeten een uitstekende
sexuele appetijt gehad hebben. We zien ook de Sultan's eet-,
bad-, slaap- en muziekkamer(s). Alles is marmer en/of betegeld.
En als je bij ons uitgenodigd wordt op een 'dress to impress'-party
kan je inspiratie opdoen in het topkapi-museum waar de garderobes
van destijds te bewonderen vallen. Evenals stof van destijds
in een potje en - nu eventjes serieus blijven - ook van haar
uit de baard van de profeet Mohammed.
Onze
honger naar Islamitische religieuze bouwkunst is nu wel gestild
en we wandelen naar ons hotelkamer, ook om ons een beetje te verwarmen.
S'avonds eten we lam en Turkse 'meat balls' in een restaurant
uit de Lonely Planet: Buhara 13.
Dag
3: Bosporus
We
ontbijten terug op ons overdekt dakterras en zien Turki Lora
over de Bosporus verschijnen. Ondanks de wind en de koude
(9°) kijken we uit naar onze boottocht over de mytische Bosporus.
Zoals iedereen weet is Istanbul de enigste stad ter wereld verspreid
over 2 continenten. Aan de Bosporus eindigt Europa en aan de andere
kant start Azië.
Om 10h35 is het zover. Na een kort bezoek aan de vissers op de
Galata brug, nemen we de publieke ferry die verschillende stadjes
aandoet aan beide oevers van de Bosporus. Zijn keerpunt ligt aan
de monding van de Bosporus in de Zwarte Zee, na anderhalf uur
varen. We nemen niet de toeristische tochten, luid aangekondigd
door 'where are you from'-mouwentrekkers langs de kaden. Die tochten
gaan nog niet halverwege de Bosporus.
Dank zij de zon zien we de eerste Bosporus-brug al vanaf de kustlijn.
De ferry is voornamelijk bevolkt met Jappen/Chinezen en
met … Hollanders. We varen door de Bosporus en zien dat beide
oevers bebouwd zijn met mooie villa's + zwembaden, huizen, moskeën.
De kustweg volgt getrouw de kustlijn. We varen onder de eerste
spanbrug door, de 4e langste ter wereld. Kort daarna volgt de
tweede brug, een recentere, over het smalste deel van de zeestraat.
Toch had ik mij de Bosporus in gedachten smaller voorgesteld met
steile klippen langs de oevers. Maar uiteindelijk is hij toch
nog vrij breed en zonder klippen. Wel trekken de heuvels kort
na de oevers de hoogte in. Vroeger waren de stadjes die we aandoen,
elk aparte leefgebieden. Nu slaat ook de bouwwoede en de verstedelijking
hier toe zodat alles nu één langgerekt bouwlint
is en deel uitmaakt van Groot-Istanbul.
de twee bruggen over de bosporus
(1 vooraan en 1 achteraan)
We
beslissen om in Sariyer van de boot te stappen, de voorlaatste
stop voor het keerpunt, en per bus terug te keren naar Istanbul,
via de kustweg. Een goede gok.
Bus 25 E slingert zich langs de kustweg richting Istanbul in een
gezapig tempo. We hebben constant de Bosporus in het vizier. We
stappen af in Ortaköy, het plaatsje aan/onder de oudste
Bosporus brug. We lopen langs de oever en genieten in een overdekt
terras met doorkijk plastieken muren - net onder dè brug
- van onze zoveelste Turkse thee en van het decor. We stappen
opnieuw de bus op en stappen deze keer af in Taksim, een
bekende uitgangs- en winkelbuurt, gelegen aan de andere kant van
de Galata brug. Het lijkt er zeer Westers met weinig hoofddoeken,
modieuze winkels, brede winkelstraten, zelfs een katholieke kerk
… maar ook met Islamgebeden door luidsprekers. Het is inmiddels
donker geworden en het regent. We haasten ons in een soort cafézaak.
De zaak zit stampvol en de ober zet ons aan een tafeltje met een
Turkse schone: rond de 30 jaar, slurpend aan een thee-tje. 'You
don't mind?', vraag ik. 'Not at all', antwoordt ze. We geraken
in gesprek en blijkt dat ze haar communicatie-studies afgemaakt
heeft in New York. Ze is nu een filmproducer en zoekt vooral geschikte
filmkandidaten voor de Turkse filmregisseurs. Ze is een Alanis
Morissette-lookalike, vrijgezel en laat zich graag fotograferen.
We wisselen e-mails uit en ik beloof haar de 2 digitale foto's
die ik van haar gemaakt heb, door te mailen. Dit alles bij een
thee en een gebakje. Daarna nemen we de bus naar de andere kant
van de Galata brug, naar Eminonü.
S'avonds, bij één van onze discussies met de buitenwacht
van de restaurants, ontmoeten we een kerel die tot voor kort in
de mijnen van Winterslag werkte. Zijn Roeselaarse vrouw, Marta,
woont nu bij hem in Istanbul. We bezoeken zijn leder- en tapijtzaak.
Hij dringt erop aan zijn zus in Genk te bezoeken (Selmer Seren)
en haar de groeten over te maken. Ze houdt er een kebabzaak open:
Ali Baba Turkish Döner Kebab shop.
Filmfragment
Bosporus
Dag
4: Terug naar huis
Het
is zondag en we slapen uit. Daarna nemen we de trein naar de luchthaven.
We rijden de hele tijd langs de kustlijn van de Marmara Zee,
die dienst doet als parking voor vrachtschepen. Mens wat moet
het cargo- en ferryverkeer hier druk zijn. Van de morgen vroeg
is Sofie vanuit Jeddah geland in Istanbul op bezoek bij haar vriendin
Dila. We missen elkaar op een haar.
Drie uur verder de dag op, landen we in Zaventem en nemen de trein
tot in Landegem. Dus zonder onze kinderen te moeten lastig vallen
van 'komdons ne kier hoalen'. Zoals zij ook met ons soms
doen …
Als afsluiter wil ik toch nog een woordje placeren over:
De
voetpaden in Istanbul en omstreken
Kijk
waar je stapt in Istanbul; zoniet kan het je ernstige lichamelijke
schade toebrengen, zelfs met de dood tot gevolg.
Jullie zijn gewaarschuwd. De voetpaden zijn aartsgevaarlijk.
Ze zijn niet mooi geplaveid, liggen open en bezaaid met putten
en zijn glad. Maar het meest verraderlijke zijn de niveauverschillen
met trapjes naar beneden, onaangeduid en zonder relingen. Zelfs
overdag en zeker in t'halfdonker moet je niet al goefelend,
onoplettend en met de kop in de lucht, de voetpaden betreden.
Zonder dat je het weet val je in een trapkuil en dan mag je
kiezen tussen 10 breuken over uw ganse lichaam of, als't tegen
zit, uw geliefden opzadelen met een begrafenis. Vooral het ontbreken
van relingen maakt het allemaal gevaarlijk. Dan heb je de neiging
om op de weg te stappen, maar het rijgedrag van de Turkse chauffeurs
doet je onmiddellijk van gedacht veranderen. Zoals die ene tapijtverkoper
die ons, bij het oversteken van een straat, nariep: 'Run for
your life'.
ADDENDUM:
In
de Turkse taal komen tal van woorden voor die gemakkelijk herkenbaar
(vertaalbaar) zijn. Hier zijn enkele voorbeelden. Het is een soort
fonetisch nederlands. Je zal wel kunnen raden wat ze betekenen:
SOSIS
TURIZM
TAKSI
OTOMATIK
SANDEVIC
CIPS
PATATES
OTOKAR
NESCAFE
OTOPARK
PIL (nee niet de pil, wel batterij)
PETROL
FERIBOT
SINEMA
POLIS
EFES
|